Het dal waar de Panj rivier door stroomt is tot nu toe smal. Aan weerszijde slingert een weg mee met de grillige vormen van de rivier. Soms klimt de weg een stuk omhoog, dan loopt hij weer op waterniveau. De weg die wij rijden is slecht. In het gunstigste geval asfalt vol gaten, maar veel vaker alleen maar gravel.

Aan de overkant in Afghanistan is het slechts een pad. Je ziet er af en toe een auto of man op motor gaan. Aan onze kant gaat nog wel aardig wat verkeer, ook enorme vrachtwagens met goederen uit China die zich door de smalle bochten persen. De afstand die we vandaag afleggen van Kalaikhumb naar de Bartang Vallei is zo’n 200 kilometer, we zullen er in totaal 8 uur over doen.
Het was ons al eerder opgevallen, en ook nu weer, in alle dorpjes wordt gebouwd. Overal zie je huizen in aanbouw. Volgens Turat zijn het vooral families waarvan de mannen in Rusland werken en met het daar verdiende geld kunnen ze hier de boel bekostigen. Aan de Afghaanse kant zie je dat helemaal niet. Wel zijn het daar vaak mooie dorpjes in het groen tegen een verder geheel kale berghelling. Alle dorpjes die we tegenkomen liggen altijd aan een riviertje of stroompje vanuit de bergen. Anders valt er hier niet te overleven.
We zijn nu inmiddels in de GBAO, het Gorno Badkhshan Autonomous Oblast. Deze regio heeft in Tajikistan een aparte status en we moesten hier ook een special permit voor aanvragen. En die permit willen ze nu weer heel graag zien. Regelmatig hangt er weer een slagboompje over de weg en gaat Turat weer met de paspoorten richting checkpoint.
Rond een uur of vier zijn we in Rushan. Hier slaan we af de Bartang Vallei in. Je kan deze helemaal doorrijden tot in Karakol, maar wij pakken alleen het eerste stukje. En dat is al heel fraai. Hier volgen we de Bartang Rivier omhoog de vallei in. Het is een half uurtje rijden door prachtige kleine groene dorpjes als we iets voorbij Bagu bij de hangbrug aankomen waar onze wandeling gaat beginnen.
We nemen alleen de kleine rugzakjes mee met wat eten en spullen voor de komende nacht. Het dorpje Gizev waar we heengaan is alleen lopend te bereiken. Na de hangbrug een stukje de Bartang rivier volgen en dan weer een rivier volgen die een zijdal ingaat.
De zon staat inmiddels al zo laag dat het dal waar we in lopen in de schaduw ligt van de enorme bergen ernaast. En dat is lekker want het is evengoed nog warm zat. Het ruikt vaak helemaal kruidig door de planten die er groeien, ze lijken erg op tijm en lavendel.
Het riviertje wat we volgen is kristalhelder, het buldert op veel plekken naar beneden. Op een gegeven moment komen we bij de ‘oorsprong’, het water komt hier namelijk gewoon uit de rotsen. Als we wat hoger zijn komen we bij een meertje en hier zie je het water weer de rotsbodem in verdwijnen. Een stukje ondergrondse rivier!
Vanaf hier is het een heel stijl dal. De bergwanden gaan gelijk vanaf de rivier stijl omhoog. Het zijn enorme wanden met steenslag waar het paadje door heen slingert. Werkelijk prachtige uitzichten hier door het dal. Na 2.5 uur zijn we in Gizev, een paar huizen omgeven door allerlei landjes waar gewassen op verbouwd worden. Prachtig gelegen tussen de bergen.
We overnachten bij Gulsha, zijn familie leeft van de landbouw en hij heeft schapen, geiten en wat koeien. En nu dus inmiddels ook wat van het toerisme door slaapruimte te verhuren. Eigenlijk is het dorpje geheel zelfvoorzienend, alles wordt zelf verbouwd, er staan een hoop fruitbomen, elektriciteit komt van een zonnepaneel.
Als we als we gaan zitten op de grote overdekte bank die je hier overal ziet wordt er gelijk allerlei lekkers neergezet voor ons. Noten, vruchten, chocolade, koekjes, verse ingemaakte abrikozen en kersen, een heel kleedje vol. Met thee en en schaaltje geitenyoghurt. En al snel daarna ook een warme maaltijd. Zo ontzetten gastvrij deze mensen. We waren toch wel aardig uitgeput na een lange dag hobbelen in de auto en de trekking daarna omhoog, maar zo kom je weer helemaal bij!
Gulsha spreekt een beetje Engels en we babbelen gezellig wat over het leven hier. Hij is aan het bijbouwen omdat hij merkt dat er steeds meer toeristen komen en alle bouwmaterialen komen gewoon uit de omgeving. Rotskeien, leem en berkenhout en je bouwt een huis! Om acht uur wordt het donker en houden wij het voor gezien en gaan naar de grote kamer waar we overnachten. Het is een ruimte met vaste verhogingen als bed. Er wordt een matras opgelegd en wat dekens en klaar is je bedje!
De volgende morgen ook al weer een heel uitgebreid ontbijt in het ochtendzonnetje. Gulsev vraagt of we iemand uit het dorp willen meenemen naar Khorogh, ze is ziek en moet naar het ziekenhuis. Geen probleem natuurlijk. We gaan eerst nog even kijken bij het meertje naast het dorpje. Prachtig idyllisch plaatje, bijna paradijselijk. Daarna de mensen daar gedag gezegd en nu met z’n drieën de berg af. Loopt wel heerlijk licht en het is ook nog eens superlekker weer. Ook nu weer prachtige uitzichten. Bij de hangbrug staan Turat en Noric al te wachten. De boel ingepakt en retour richting Rushan. Na ongeveer anderhalf uur in Khorogh. Het meisje ergens afgezet en onze intrek genomen in het Lal guesthouse.
Khorogh is veruit de grootse plaats in de GBAO, het is dan ook de hoofdstad van het gebied. Vooral rond de bazaar bruist het van de bedrijvigheid, we staan zelfs even in de file …
Er is zelfs een Indiaas restaurant en dat is eigenlijk wel een welkome afwisseling. Weer eens iets anders dan plov en shorpo. Hier voor het gemak maar geluncht en gedineerd. Khorogh is een heel vriendelijk stadje, beetje internationaal zelfs. In het fraaie stadsparkje is de bewegwijzering bijvoorbeeld ook in het Engels en heel wat mensen die we tegenkomen die een woordje Engels spreken.
De volgende dag wordt er eerst even getankt. Eigenlijk bij elke gelegenheid, of eigenlijk elke pomp waar ze de kwaliteit van de diesel vertrouwen, wordt de tank weer volgegooid. Daarna eerst een rondje over de bazaar gelopen. Mooi klein marktje. Aan de overkant zit een filiaal van Mc Dolands, met enorm reclamebord op de gevel. Zelfs de bekende M hebben ze als logo exact gekopieerd. Benieuwd wat de Amerikaanse versie hier van vindt.
Darna een kijkje genomen bij de botanische tuin. Het schijnt de op een na hoogste ter wereld te zijn. Het is een mooi rustig parkje maar stelt verder niet zo heel veel voor. Het uitzicht over Khorogh is eigenlijk nog het fraaist.
Dan weer de weg op richting Ishkashim. De vallei wordt nu wat breder en de weg is ook over het algemeen in een wat betere staat. We stoppen bij de Garm Chashma hot springs. De warmwaterbron heeft hier een enorme hoeveelheid kalk afgezet waardoor er prachtige grillige vormen zijn ontstaan. Er hangt ook een beetje een zwafellucht. Een beetje als in Pamukkele in Turkije. Dames en heren baden hier gescheiden en geheel in adamskostuum. Bij de heren is het lekker druk, met een man of veertig rond het bad met heet water. Sommige smeren zich van top tot teen in met de witte kalk die op de rotsen ligt en lopen als spookjes in het rond. Bij de dames is het een stuk rustiger, Anita zit in d’r uppie in het bad.
Ergens in een dorpje langs de weg wat gegeten en daarna weer door. Totaal in drie uur rijden naar Ishkashim. Dit is een vrij onooglijk dorpje waar ook niet veel te beleven is. Er is maar een guesthouse, het Hanis, en daar zitten we dus. Samen met een enorme groep Chinezen die met vijf auto’s de Pamir aan het ontdekken zijn. Later die middag slaat het weer om en trekt het dicht. Het gaat hard waaien en enorme stofwolken gieren door de straten. Het is zo stoffig dat je de overkant van de vallei niet eens meer ziet. In het guesthouse gegeten, was prima.